خواندن این مطلب
زمان میبرد!
در دنیای امروز، با توجه به افزایش روزافزون قیمت زمین و مواد اولیه ساختمانی، بسیاری از افراد به دنبال راهکارهای نوین و بهینه‌تری برای ساخت و ساز هستند. یکی از این راهکارها، مشارکت در ساخت است. مشارکتی که در آن مالک زمین و سازنده با هم همکاری می‌کنند تا به هدفی مشترک یعنی ساخت و بهره‌برداری از یک ساختمان جدید دست پیدا کنند.
مشارکت در ساخت، به عنوان یک قرارداد دو طرفه، مزایای متعددی را برای هر دو طرف در بر دارد که عبارتنداز:
اما مشارکت در ساخت، نیز مانند هر قرارداد دیگری، دارای پیچیدگی‌ها و چالش‌هایی هست. از جمله این چالش‌ها می‌توان به احتمال بروز اختلاف بین طرفین، تعیین سهم هر یک از طرفین در سود و زیان پروژه، و همچنین مسائل حقوقی و قانونی مربوط به قرارداد اشاره کرد. در این مقاله، قصد داریم به بررسیصفر تا صد مشارکت در ساخت بپردازیم. با همراهی ما در این مقاله، به درک عمیق‌تری از مشارکت در ساخت دست خواهید یافت و می‌توانید تصمیمات آگاهانه‌تری در این زمینه اتخاذ نمایید.
قرارداد مشارکت در ساخت، توافقی است که در آن مالک زمین و سازنده با هدف ساخت بنایی جدید، منابع خود را با هم ترکیب می‌کنند. مالک زمین، زمین خود را به عنوان سهم خود در این مشارکت ارائه می‌دهد و سازنده نیز با استفاده از تخصص و سرمایه خود، مسئولیت ساخت و ساز را بر عهده می‌گیرد. این قرارداد، یک همکاری برد-برد است که به مالک زمین امکان بهره‌مندی از یک ساختمان جدید را می‌دهد و برای سازنده نیز فرصتی برای سرمایه‌گذاری و کسب سود فراهم مینماید. موفقیت این مشارکت به عواملی همچون دانش فنی سازنده، آگاهی از قوانین ساخت و ساز، تدوین دقیق قرارداد مشارکت در ساخت و توانایی هر دو طرف در مدیریت ریسک‌های مالی بستگی دارد.
مشارکت در ساخت، برای بسیاری از مالکان گزینه‌ای جذاب‌تر از فروش مستقیم ملک است. اگرچه فروش یک ملک به نظر ساده‌تر می‌آید اما مشارکت در ساخت پتانسیل سودآوری بسیار بیشتری را به همراه دارد. به‌ویژه برای املاک قدیمی و فرسوده، مشارکت در ساخت می‌تواند ارزش ملک را به طور قابل توجهی افزایش داده و سوددهی بیشتری نسبت به فروش مستقیم ایجاد کند. با مشارکت در ساخت، مالک می‌تواند از تخصص و سرمایه سازنده بهره‌مند شود و در نهایت به یک ساختمان مدرن و با ارزش افزوده بالا دست یابد.
مشارکت در ساخت، یک همکاری سودمند بین مالک زمین و سازنده است. مالکی که قصد نوسازی ملک قدیمی خود را دارد، می‌تواند با واگذاری زمین به یک سازنده متخصص، از مزایای ساخت یک ساختمان جدید بهره‌مند شود. سازنده نیز با تامین سرمایه و تخصص لازم، ساختمانی مدرن و با ارزش افزوده بالا ایجاد می‌کند. در این نوع قرارداد، مالک سهمی از ساختمان نوساز را به عنوان بازگشت سرمایه خود دریافت می‌کند و سازنده نیز سود حاصل از ساخت و فروش واحدهای اضافی را به دست می‌آورد. قوانین حاکم بر این نوع قراردادها، حقوق و تعهدات طرفین را مشخص کرده و تضمین‌کننده منافع هر دو طرف است. به طور معمول، سازنده موظف است مسکن موقت برای مالک فراهم کند، مسئولیت هرگونه خسارت احتمالی را بر عهده بگیرد و هزینه‌های زیادی را پرداخت نماید. تقسیم سود و سهم هر طرف نیز بر اساس توافق اولیه و ارزش ملک تعیین می‌شود.
مشارکت در ساخت، فرصتی است تا مالک از ملک قدیمی خود بیشترین بهره را ببرد. با واگذاری زمین به یک سازنده متخصص، مالک می‌تواند از مزایای زیر بهره‌مند شود:
درنهایت موفقیت مشارکت در ساخت به انتخاب یک سازنده قابل اعتماد و تدوین دقیق قرارداد بستگی دارد.
مشارکت در ساخت، فرصتی استثنایی برای سازندگان است تا با حداقل ریسک و سرمایه، به پروژه‌های ساختمانی متنوعی دست پیدا کنند. برخی از مهم‌ترین مزایای مشارکت در ساخت برای سازنده ها عبارتند از:
با مشارکت در ساخت، سازندگان می‌توانند با اطمینان بیشتری به اجرای پروژه‌های ساختمانی پرداخته و از سودآوری بیشتری بهره‌مند شوند.
در قرارداد مشارکت در ساخت، هر دو طرف، یعنی مالک و سازنده، تعهداتی را بر عهده می‌گیرند. مالک موظف است زمین یا ملک کلنگی خود را در زمان مقرر و با مشخصات کامل در اختیار سازنده قرار دهد. از طرف دیگر، سازنده متعهد می‌شود با استفاده از بهترین مصالح و رعایت استانداردهای ساختمانی، پروژه را در زمان تعیین شده به پایان برساند. سازنده همچنین موظف است تا هزینه‌های جانبی مانند اجاره موقت مسکن برای مالک (در صورت نیاز) را پرداخت کند. در مقابل، مالک نیز مبلغی به عنوان بلاعوض (بالابود) به سازنده پرداخت می‌کند که این مبلغ بر اساس ارزش زمین و میزان سهم هر یک از طرفین در پروژه تعیین می‌شود. این توافقات به منظور ایجاد تعادل بین سهم هر یک از طرفین و تضمین اجرای صحیح پروژه صورت می‌گیرند.
به طور خلاصه، تعهدات اصلی طرفین به شرح زیر است:
قراردادهای مشارکت در ساخت به دو دسته اصلی مشارکتی و پیمان مدیریت تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. اگر قصد تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت را داشته و به کمک نیاز دارید، می‌توانید از مشاوره تخصصی دکتر حسن شیخ الاسلامی بهره‌مند شوید.
در ادامه جهت تسهیل کار شما عزیزان یک نمونه قرارداد مشارکت در ساخت قرار داده شده است:
*****
مشارکت در ساخت، با وجود مزایای متعدد، با ریسک‌هایی نیز همراه هست. یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها، احتمال کلاهبرداری است. این خطر تنها مالک را تهدید نمی‌کند؛ سازنده نیز ممکن است با مشکلاتی روبرو شود. به عنوان مثال، تأخیر در تحویل پروژه، استفاده از مصالح نامرغوب، عدم تطابق ساختمان با نقشه‌های اولیه و پیش‌فروش غیرقانونی واحدها از جمله مواردی هستند که سازنده ممکن است مرتکب شود. از سوی دیگر، مالک نیز ممکن است با تاخیر در تحویل زمین، مشکلات مالکیتی یا وجود رهن بر ملک، قرارداد را با چالش مواجه سازد. لذا، برای کاهش این ریسک‌ها، تنظیم دقیق قرارداد و نظارت مستمر بر اجرای پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
به طور خلاصه، برخی از خطرات مشارکت در ساخت عبارتند از:
لازم به ذکر است که این موارد تنها بخشی از خطرات احتمالی در قراردادهای مشارکت در ساخت هستند و برای کسب اطلاعات بیشتر، بهتر است با یک مشاور حقوقی مشورت کنید.
قبل از امضای قرارداد مشارکت در ساخت، به نکات زیر توجه ویژه داشته باشید:
متراژ دقیق زمین، ارزش آن و هزینه‌های ساخت باید با توجه به منطقه و نوسانات بازار به طور دقیق محاسبه و در قرارداد ذکر شوند.
در صورت کوتاهی هر یک از طرفین، شرایط فسخ قرارداد و عواقب آن باید به طور واضح در قرارداد قید شود.
به جای گرفتن سفته، از چک‌های معتبر بانکی به عنوان ضمانت استفاده کنید.
تاریخ دقیق شروع و پایان پروژه و جریمه تأخیر باید در قرارداد مشخص شوند.
از دادن اختیار تام به سازنده خودداری کرده و بر روند اجرای پروژه نظارت داشته باشید.
برای اطمینان از اجرای صحیح قرارداد، آن را در دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر حقوقی معتبر ثبت کنید.
وضعیت پارکینگ‌ها و انباری‌ها، از جمله تعداد، اندازه و نحوه تخصیص آن‌ها باید در قرارداد مشخص شود.
عبارت “این قرارداد طبق ماده ۱۰ قانون مدنی با علم و آگاهی کامل طرفین تنظیم شده است” را در ابتدای قرارداد قید کنید.
با سازنده‌ای قرارداد ببندید که دارای پروانه اجرا بوده و سابقه کاری موثقی داشته باشد.
در هنگام محاسبه سود طرفین، نوسانات قیمت مسکن و تورم را در نظر بگیرید.
تمام وظایف و مسئولیت‌های هر یک از طرفین باید به طور کامل و شفاف در قرارداد مشخص شوند.
حق واگذاری قرارداد به شخص ثالث را از طرفین سلب کنید.
عنوان “قرارداد مشارکت در ساخت” را در بالای تمامی صفحات قرارداد درج کنید.
در صورت فوت مالک، تکلیف ادامه قرارداد و انتقال آن به ورثه باید در قرارداد مشخص شود.
هزینه‌های ساخت باید با توجه به شهر و منطقه ساخت ملک به طور دقیق تخمین زده شوند. با رعایت این نکات، می‌توانید ریسک‌های احتمالی در قرارداد مشارکت در ساخت را کاهش داده و از حقوق خود به طور کامل دفاع کنید. قرارداد مشارکت در ساخت باید به صورت دقیق و شفاف تنظیم شود تا از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری گردد. همچنین در صورت بروز هرگونه اختلاف، طرفین بتوانند به مراجع قضایی مراجعه نمایند.
مشارکت در ساخت، به عنوان یک همکاری بین مالک و سازنده، می‌تواند فرصت‌های بسیاری را برای هر دو طرف فراهم آورد. اما همانند هر قراردادی، این مشارکت نیز با چالش‌ها و پیچیدگی‌هایی همراه است.
در پایان این بررسی جامع، به این نتیجه می‌رسیم که:
در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد مشارکت در ساخت، یک تصمیم مهم است که نیاز به بررسی دقیق جوانب مختلف دارد. امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله، راهنمای مناسبی برای شما باشند. از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.
