در دنیای پیچیده ساختوساز، املاک و مستغلات، «شراکت» اغلب یک ضرورت برای تقسیم ریسک، تامین مالی و تجمیع تخصصها است. اما انتخاب شریک، از انتخاب خود پروژه حیاتیتر است. یک انتخاب اشتباه، نهتنها پروژه را متوقف میکند، بلکه در نهایت شما را با کوهی از بدهی، مشکلات حقوقی و اعتباری از دست رفته تنها میگذارد.
بر اساس بیش از دو دهه تجربه اجرایی و نظارتی، ۵ مدل شریک وجود دارد که باید به هر قیمتی از همکاری با آنها اجتناب کنید.
۱. شریک «بیپول» (فقط با اسمش آمده)
این مدل شریک، با وعدهی “من هستم” وارد پروژه میشود. سناریوی همیشگی این است: «تو فعلاً هزینهها را بده، من بعداً سهمم را میآورم.»
- خطر کجاست؟ آن «بعداً» هرگز فرا نمیرسد. در پروژههای عمرانی، جریان نقدینگی (Cash Flow) حکم اکسیژن را دارد. شما ناگهان خود را در وضعیتی میبینید که همزمان باید سهم مالی خود و شریکتان را تامین کنید. پروژه در میانه راه متوقف میشود و شما میمانید و تمام بدهیهای پروژه.
۲. شریک «بیتجربه و پرمدعا»
این شریک در جلسات اولیه فوقالعاده است. با اعتماد به نفس کامل میگوید: «همه چیز با من! برو جلو!»
- خطر کجاست؟ این اعتماد به نفس کاذب، ناشی از عدم درک پیچیدگیهای اجراست. به محض برخورد با اولین مشکل جدی (مثلاً یک چالش فنی، یک مانع اداری در شهرداری یا یک بحران مالی)، این شریک غیبش میزند. او توانایی حل مسئله را ندارد و شما را در میانه بحران تنها میگذارد.
۳. شریک «بیاخلاق» (حرف و قول بیارزش)
این خطرناکترین نوع شریک است. او با وعدههای فریبنده و چربزبانی قرارداد میبندد، اما به هیچکدام از تعهدات کلامی (و گاهی حتی کتبی) خود پایبند نیست.
- خطر کجاست؟
- در زمان سود: سودهای پروژه را مخفی میکند یا سهم شما را با بهانههای مختلف به تاخیر میاندازد.
- در زمان ضرر: تمام تقصیرها را گردن شما میاندازد و از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکند.
- این شریک نهتنها به شما، بلکه به کارگران، پیمانکاران و تامینکنندگان نیز آسیب میزند و اعتبار کل پروژه را نابود میکند.
۴. شریک «غیر شفاف مالی» (حساب و کتاب نادرست)
شراکت بر پایه اعتماد مالی بنا شده است. این شریک در حساب و کتابها رو راست نیست.
- خطر کجاست؟ به این قانون طلایی توجه کنید: «شریکی که امروز هزار تومان از شما مخفی کرد، در انتهای شراکت صد میلیارد تومان بر سر شما کلاه خواهد گذاشت.» کوچکترین عدم شفافیت مالی، یک پرچم قرمز بزرگ است. این رفتارها به صورت سیستماتیک پیشرفت میکنند و زمانی متوجه عمق فاجعه میشوید که دیگر دیر شده است.
۵. شریک «بدنام» (کسی که فقط شما قبولش دارید)
شما با هیجان از شریک جدیدتان صحبت میکنید، اما هرکس که او را میشناسد (همکاران قدیمی، فعالان بازار، پیمانکاران) به شما هشدار میدهد که «قابل اعتماد نیست». اما شما فکر میکنید با دیگران فرق دارید.
- خطر کجاست؟ تجربه نشان داده است که در ۹۹٪ موارد، حق با عموم است. وقتی اعتبار یک فرد در بازار خدشهدار است، دلیلی محکم پشت آن وجود دارد. در نهایت، زمانی که آن شریک کار خود را کرد و رفت، شما میمانید و اعتباری که باید به تنهایی آن را بازسازی کنید. به قول معروف، «گردن شما خالی میشود.»
نتیجهگیری: پیشگیری بهتر از درمان
در شراکت، خوشبینی بیش از حد میتواند کشنده باشد. قبل از امضای هر قرارداد، نه فقط رزومه مالی، بلکه سوابق اخلاقی، اعتبار بازاری و تجربه اجرایی شریک خود را به دقت بررسی کنید. انتخاب یک شریک بد، تضمینکننده شکست است.
