خواندن این مطلب
زمان میبرد!
پس از فوت یک عزیز، علاوه بر غم و اندوه، وراث با مسائل حقوقی و اداری متعددی روبرو می‌شوند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، فرآیند انحصار وراثت است. این فرآیند شامل تعیین ورثه قانونی متوفی و سهم‌الارث هر یک از آن‌هاست که برای هرگونه دخل و تصرف قانونی در ماترک (اموال به‌جا مانده) ضروری است. پیچیدگی‌ها، زمان‌بر بودن مراحل و گاه اختلافات بین وراث، باعث می‌شود بسیاری از افراد به فکر استفاده از وکالت انحصار وراثت بیفتند. اما وکالت انحصار وراثت چیست و چه کمکی به شما می‌کند؟ در این مقاله جامع، به تمام جنبه‌های این موضوع، از تعریف و انواع آن گرفته تا مراحل، مزایا، مدارک لازم و نکات مهم در انتخاب وکیل می‌پردازیم.
وکالت انحصار وراثت، به زبان ساده، یعنی اعطای نمایندگی قانونی از طرف یک یا چند نفر از وراث به یک وکیل پایه یک دادگستری متخصص (یا در مواردی به یکی دیگر از وراث یا فردی معتمد) تا تمام یا بخشی از امور مربوط به دریافت گواهی انحصار وراثت و تقسیم ماترک را به نیابت از آن‌ها پیگیری کند. وراث ممکن است به دلایل مختلفی مانند نداشتن وقت کافی، عدم آشنایی با روند قانونی، سکونت در شهر یا کشور دیگر (انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور) یا حتی برای جلوگیری از اختلافات احتمالی بین خود، تصمیم بگیرند امور را به یک وکیل بسپارند. وکیل با استفاده از دانش و تجربه خود، فرآیند را به‌درستی و با سرعت بیشتری پیش میبرد.
وکالت‌نامه‌های مربوط به انحصار وراثت معمولاً به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
وکیلی که وکالت انحصار وراثت را بر عهده می‌گیرد، مراحل قانونی زیر را به نمایندگی از شما طی خواهد کرد:
وکیل دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت را تنظیم و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می‌کند. مرجع صالح برای رسیدگی، معمولاً شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی است.
اگر ارزش ماترک از حد معینی (که سالانه تغییر می‌کند) بیشتر باشد، برای صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود، دادگاه دستور انتشار آگهی در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار را می‌دهد. این کار برای این است که اگر شخص دیگری ادعای وراثت دارد یا طلبی از متوفی دارد، مطلع شده و اعتراض کند. معمولاً یک ماه برای اعتراض فرصت داده می‌شود. برای گواهی انحصار وراثت محدود (ماترک کم‌ارزش) نیازی به انتشار آگهی نیست.
پس از طی مهلت قانونی و عدم وصول اعتراض مؤثر، یا رسیدگی به اعتراضات احتمالی، شورای حل اختلاف با بررسی مدارک، گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند. در این گواهی، مشخصات متوفی، تاریخ فوت، اسامی تمامی وراث و میزان سهم‌الارث هر یک به‌طور دقیق قید می‌شود.
با دریافت گواهی، وکیل می‌تواند اقدامات بعدی مانند پرداخت بدهی‌های متوفی، پیگیری امور مالیاتی (مالیات بر ارث) و در نهایت تقسیم یا انتقال اموال بین وراث را بر اساس گواهی و توافقات انجام دهد.
وکالت‌نامه باید در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود. در متن آن باید مشخصات دقیق موکل (وراث) و وکیل، موضوع وکالت (انحصار وراثت) و حدود اختیارات وکیل (مثلاً آیا حق فروش اموال، حق صلح و سازش، حق توکیل به غیر و… را دارد یا خیر) به روشنی قید گردد.
هزینه انحصار وراثت شامل دو بخش است:
فرآیند انحصار وراثت گرچه ممکن است در ابتدا دلهره‌آور به نظر برسد، اما یک ضرورت قانونی برای مدیریت اموال متوفی است. استفاده از وکالت انحصار وراثت می‌تواند این مسیر را برای وراث هموارتر، سریع‌تر و کم‌تنش‌تر کند. انتخاب یک وکیل مجرب و متعهد، کلید موفقیت در این فرآیند است. در صورت نیاز به راهنمایی و همراهی تخصصی در این مسیر، تیم حقوقی دکتر حسن شیخ الاسلامی با بهره‌گیری از دانش و تجربه کارشناسان خود، آماده ارائه خدمات مشاوره به شما عزیزان در زمینه مسائل حقوقی مرتبط با املاک و ساختمان است.
